بررسي ميزان تطابق نقش و هويت جنسي ۱۲ بيمار ترنس سكسوال با جنسيت جديدشان پس ازعمل جراحي تغيير جنسيت

Transcript

1 ي م مجله علمي دانشگاه علوم پزشكي كردستان/ دوره سيزدهم/ زمستان ۷۸-۸۷ ۸۷/ بررسي ميزان تطابق نقش و هويت جنسي ۱۲ بيمار ترنس سكسوال با جنسيت جديدشان پس ازعمل جراحي تغيير جنسيت ۵ ۴ ۳ ۲ ۱ دكتر ا ريا حجازي زهره عدالتي شاطري سعيده سادات مصطفوي زهرا سادات حسيني منيره رزاقيان دكتر ۶ مرضيه مقدم ۱- متخصص پزشكي قانوني عضو هيي ت علمي دانشگاه علوم پزشکي شيراز شيراز ايران (مو لف مسو ول) تلفن: ۶۶۶۰۰۲۵-۲۶- ۰۸۷۱ ۲- دانشجوي كارشناسي ارشد روانشناسي باليني دانشگاه فردوسي شيراز ايران ۳- دانشجوي كارشناسي ارشد روانشناسي باليني دانشگاه شاهد تهران ايران ۴- دانشجوي كارشناسي ارشد روانشناسي باليني گرايش كودك و نوجوان دانشگاه شهيد بهشتي تهران ايران ۵- دانشجوي كارشناسي ارشد روانشناسي عمومي دانشگاه علامه طباطبايي تهران ايران ۶- روانپزشك عضو هيي ت علمي دانشگاه علوم پزشکي كردستان سنندج ايران چکيده زمينه و هدف: اختلال هويت جنسي تمايل قوي و مستمر بيمار براي قرار گرفتن در نقش و وضعيت جنس مقابل است كه اصرار بر تعلق به جنس مقابل در اين اختلال همراه با نارضايتي شديد از جنسيت بيولوژيکي باشد. در موارد مقاوم به درمان (روان درماني فردي سايکوا ناليز...) عمل جراحي تغيير جنسيت از درمانهاي شناخته شده اين اختلال است که در ايران با فتواي امام خميني در سال ۱۳۴۳ شمسي جايز شمرده شده. با توجه به تحقيقات انجام شده در زمينة بهبود اختلال بعد از عمل تغيير جنسيت غالب ا بر نتايج مثبت جراحي تا کيد شده است. روش بررسي: روش تحقيق در اين پژوهش پيمايشي مقطعي در مقياس کوچک بوده است. نمونة مورد بررسي شامل ۱۲ نفر (۹ نفر ترنس مرد به زن و ۳ نفر ديگر ترنس زن به مرد) بوده که پرسشنامهه يا MMPI-1 (فرم کوتاه) مقياس (MF)MMPI-2 به طور متوسط ۶ سال از عمل جراحي شان سپري شده بود. نقش جنسي بم و صفات جنسي بم با نظارت يک روانشناس باليني و توسط بيماران تكميل شد. يافتهها با استفاده از روشهاي ا مار توصيفي مورد تجزيه و تحليل ا ماري قرار گرفت. يافتهها: نتايج نشان ميدهد که اين بيماران بعد از عمل جراحي از نظر رواني- اجتماعي در وضعيت مناسبي قرار داشته و نمره کسب شدة ا نان در MMPI- 1 در دامنة نرمال بود. ميانگين سني ا زمودنيها ۲۵ سال و ميانگين وضعيت مالي خانوادگي ا نان در حد متوسط بود. همچنين افراد مذکور در تستهاي نشد. بم و مقياس MF تطابق خوبي را با نقش و هويت جديد خود نشان دادند. مصاحبة باليني نيمه سازمان يافته نشان داد که تمامي افراد مورد مطالعه از تصميم خود رضايت داشته موردي از پشيماني نيز مشاهده نتيجهگيري: به نظر ميرسد عوامل متعدد از جمله وضعيت اقتصادي رضايت از روابط بين فردي وجود سيستم حمايتي فعلي شريک جنسي و رضايتمندي از زندگي جنسي عکسالعمل مناسب خانواده و امکان انجام عمله يا در تطابق بيماران با وضعيت جديد داشته است. جراحي اضافه نقش عمدهاي کليد واژهها: اختلال هويت جنسي ترنس سکسواليسم نقش و هويت جنسي عمل جراحي تغيير جنسيت رضايت بعد از عمل وصول مقاله: ۸۷/۳/۸ اصلاح نهايي: ۸۷/۶/۲۰ پذيرش مقاله: ۸۷/۶/۲۴

2 دكتر ا ريا حجازي ۷۹ مقدمه هويت جنسي شامل احساس و ادراك فرد در مورد زن يا مرد بودن خود و تمامي افكار و احساسات و رفتارهاي مرتبط با رضايتمندي جنسي است (۱). جزء عاطفي اختلال هويت جنسي ملال جنسي ناميده ميشود كه ميتوان ا ن را نارضايتي مربوط به جنس بيولوژيكي ميل به داشتن بدن جنس مقابل و ا رزوي شمرده شدن بعنوان عضوي از تعريف كرد (۲). اختلالا يت اختلال هويت جنسي در جنس مقابل DSM-III-R در كه معمو لا در شيرخوارگي يا نوجواني ا شكار ميشوند گنجانده شده و در DSM-IV با عنواني مستقل مطرح گرديد (۳). در در شديدترين نوع اختلال هويت جنسي كه DSM-III و سكسوالسيم ناميده ميشد DSM-III-R جنسي جنس مخالف را داشته باشد (۴). مجموع ا ترنس شخص ا رزو ميکند ا لت ترنس سكسواليسم كه شيوع ا ن در ۱ مردان ۳۰۰۰۰ در نفر ودر زنان ۱ در ۱۰۰۰۰۰ نفر است اختلالي نوميدكننده است كه فرد را به مرز درماندگي ميكشاند.(۵) در تحقيقي كه توسط دپارتمان روانپزشكي دانشگاه تگزاس با هدف بررسي اينكه "ا يا اختلال هويت جنسي زير مجموعة يك اختلال رواني عمومي است " بر روي ۵۳۵ بيمار ترنس سكسوال انجام شده نتايج زير به دست ا مد: پروفايلهاي MMPI اين افراد نشان داد كه اكثريت ا نها اختلال روانشناختي خاصي نداشتند كمتر از %۱۰ ا نان ناراحتي و اختلال رواني و يا اقدام براي خودكشي داشتند. نتايج اين تحقيق نشان داد كه اختلال هويت جنسي يكي از اختلالات ا سيب شناسي رواني عمومي نيست و اين اختلال تشخيصي مجزا دارد (۶). بسياري از پزشكان در دهههاي ۵۰ و ۶۰ قرن بيستم بر اين عقيده بودند كه جراحي تغيير جنسيت پيامدي جز خودكشي و روان پريشي ندارد (۱). مطالعة مي يرو رتر در سال 1979 به اين نتيجه رسيد كه عمل جراحي هيچ سودي براي بيمار از نظر توان بخشي اجتماعي نداشته و منجر به قطع برنامه عمل جراحي در دانشگاه جان هابكينز كه بزرگترين مركز اين نوع از جراحي در ايالات متحده بود شد. ا نها همچنين نتيجه گرفتند گرچه جراحي تغيير جنسيت محدوديتهاي مشخصي دارد ولي براي برخي بيماران بهترين درمان است (۶). بعدها گروهي از روانشناسان روان پزشكان و ديگر متخصصين انجمن بينالمللي ملال جنسي هري بنجامين براي درمان جراحي تغيير جنسيت استانداردهايي را قرار دادند كه در انتخاب افرادي كه بهترين و مناسبترين كانديدها براي عمل جراحي تغيير جنسيت هستند بسيار سودمند است (۷). فارنر وكاكوست در مطالعة پيگيري خود به اين نتيجه رسيد كه بيماران جراحي شده بهبودي معناداري در باب علايم افسردگي ثبات روانشناختي و زندگي اجتماعي و جنسي پيدا كردهاند (۸). بلنچارد و همكارانش (۶) مطالعهاي بر روي عدهاي از ترنس سكسوالهاي مرد پس از جراحي انجام دادند و در اين مطالعه مشخص شد كه تا سف و اندوه پس از جراحي با كاهش درا مد در نقش زنانه و شكست در به دست ا وردن بدني با جذابيت كافي ارتباط دارد. مطالعهاي ديگر كه بر روي ۴۷۹ نفر داوطلب مرد خواهان عمل جراحي صورت گرفت نشان داد از اين مجموعه تنها %۲۲ ا نها ترنس سكسوال واقعي بودند. لذا

3 ه ب ۸۰ بررسي ميزان تطابق گرچه عمل جراحي مو ثرترين شيوة درماني براي بيماران با تشخيص اولية اختلال هويت جنسي است اما پذيرش درخواست تغيير جنسيت بايد بر پاية بازنگري شرح حال اين مراجعين و دقت نظر در خصوص معيارهاي تشخيصي باشد (۹). پاي ولي و لاندستروم در دو مطالعه به اين نتيجه رسيدند كه بترتيب %۶۳ و %۸۸ افراد از عمل جراحي راضي هستند (۱). ا براوتيز با مطالعه تحقيقات پاي ولي و لانداستروم به اين نتيجه رسيده است كه ميزان بهبودي پس از جراحي در دو سوم موارد است وعوارض شامل درخواست براي برگشت به وضعيت قبل از جراحي دورهاي روان پريشي بستري شدن در بيمارستان و خودكشي است كه %۷ محاسبه شده است (۱). در مطالعة ديگري بر روي ۱۶۳ ترنس سكسوال که بطور متوسط ۲/۵ سال از عمل جراحيشان گذشته بود احساس عدم تناسب بين جنسيت ا ناتوميکي و هويت جنسي بيماران از بين رفته و از نظر خلقي تا %۶۴ افراد بسيار راضي ارزيا يب شدند. شکايت عمده اکثر ا نان مربوط به برخوردهاي اجتماعي بود (۹). در مطالعهاي كه توسط كوهن-كتينس و همكاران روي سه گروه ترنس سكسوالهاي عمل شده عمل نشده و در انتظار عمل جراحي انجام گرفت مشخص شد كه گروه ترنسهاي عمل شده ديگر از ملال جنسي رنج نبرده از اقدام به عمل تغيير جنسيت احساس پشيماني نداشتند. در گروههاي ديگر ويژگيهاي ناكارا مدي بطور يکساني بارز بوده است (۱۰). در تحقيق پگي وهمكاران نيز نتايج قبلي تاي يد وتا كيد شد تقريب ا همه افراد مورد بررسي (۲۲ ترنس سكسوال) از زندگي بعد از عمل تغيير جنسيت خود رضايت داشته و احساس پشيماني نداشتند (۱۱). در يک بررسي موردي خداياري فرد و همكاران از روش درمان شناختي رفتاري حل مسي له مثبت نگري (فردي- خانوادگي) و همچنين ا موزش خود ارزيا يب Assessment) (Self بر پايه اصول معنوي- اخلاقي استفاده کرده است. جلسات درماني هفتهاي يکبار و بمدت ۳۰ جلسه ادامه داشته است. يافتههاي اين بررسي نشان دادکه در اتمام درمان تمايل مراجع به ارتباط با جنس موافق کاسته شده شرکت در فعاليتهاي مربوط به جنس خود را پذيرفته و از کوشش براي عمل جراحي تغيير جنسيت دست برداشته است. نتايج پيش ا زمون و پس ا زمون و همچنين پيگيري يک ساله پس از درمان شده نشان داد (۱۲). کارا يي اين روش را در درمان اختلال ياد يک بررسي موردي اهميت تشخيص دقيق اختلال هويت جنسي را بيان ميكند بيمار خانمي چهل ساله مطلقه و داراي دو فرزند بوده كه براي تغيير جنسيت شش عمل جراحي را پشت سر گذاشته بود. پس از يك ماه زندگي در قالب نقش مردانه مجدد ا با درخواست جراحي جهت بازگشت به وضعيت نخستين و ازدواج با همسر قبلي و عهده گرفتن سرپرستي فرزندانش به کلينيک مراجعه ميکند. ا زمونهاي رورشاخ MCMI II MMPI در اين فرد گوياي ويژگيهاي شخصيتي وابسته نياز به وابستگي و جلب توجه دودلي شك و ترديد نسبت به خود و خود انتقادي بوده است (۱۳). در مرجع جامع روانپزشکي ميزان رضايت بعد از عمل جراحي در مردان ترنس %۸۷ و در زنان ترنس %۹۷ ذکر شده است. در ترنس سکسواله يا مرد به زن کفايت اجتماعي و زيبايي بعد از عمل نقش عمدهاي در احساس کفايت فردي و تصوير از خويشتن دارد (۳).

4 دكتر ا ريا حجازي ۸۱ اگرچه تحقيقات عمدت ا نشانگر رضايت پس از عمل هستند ليکن عوامل متعددي در ميزان رضايتمندي دخيلاند که لزوم تحقيقات مبتني بر فرهنگ را ا شکار ميسازد. مطالعه حاضر در پي بررسي شرايط بيماران پس از اقدام به تغيير جنسيت در ايران است. روش بررسي نمونه: با توجه به موضوع خاص مورد پژوهش و محدوديت در دسترسي به جامعة ا ماري بيماران ترنس سكسوال تنها ۱۲ نفر (۹ نفر ترنس مرد به زن و ۳ نفر ترنس زن به مرد) از جامعه ا ماري موجود در شهر تهران شناسايي و حاضر به همكاري شدند که بطور متوسط ۶ سال از عمل جراحيشان گذشته بود. محققين متولد تهران يا ساكن تهران بودند. ابزار: بررسي وضعيت رواني- اجتماعي: گروه مورد نظر براي بررسي وضعيت رواني- اجتماعي اين افراد از پرسشنامه چند وجهي شخصيت دانشگاه مينه سوتا MMPI-1 فرم كوتاه توسط هثوي ومك كين استفاده شد. سال لي در اين پرسشنامه که اراي ه شده ۱۹۴۳ است از معتبرترين ا زمونهاي عيني است و در بسياري مطالعات داخلي روايي و پايايي ا ن محاسبه و تاييد شده است و در حال حاضر در روانپزشكي و روان شناسي كاربرد فراوان دارد. پايايي اين مقياس در دامنة (Ma) ۷۱ تا (pt) ۸۴ صدم و اعتبار ا ن در جامعة بيماران ۸۰ و در جامعة بهنجار ۷۰ درصد ميباشد (۱۵). بررسي ويژگيهاي زنانه و مردانه: مقياس براي بررسي ويژگيهاي زنانگي و MMPI-II-MF استفاده شد. علاوه بر مردانگي از از ا ن پرسشنامة صفات جنسي ساندرا بم نيز استفاده شده است. بررسي نقش جنسي: نظرية براي بررسي اين ويژگي پرسشنامة ساندرا بم مبتكر "طرحوارة جنسيتي" مورد استفاده قرار گرفت. پرسشنامة نقش جنسي بم همبستگي بالايي با مقياس MF و MMPI -II دارد.(۱۴) به نقل از مهرابي زاده و همکاران بم (۱۳۸۵) (۱۹۸۱) جهت محاسبه اعتبار فرم کوتاه پرسشنامه نقش جنسي همبستگي ا ن را با فرم بلند بررسي کرد و ضريب همبستگي بين اين دو را %۹۹ به دست ا ورد. اعتبار ا زمون فرم کوتاه نقش جنسي بم به گزارش مهرايي زاده و همکاران (۱۳۸۵) با استفاده از ضريب همبستگي پيرسون محاسبه شد. تمام ضرايب همبستگي مو لفهه يا اين ا زمون در سطح همبستگي بدست ا مده است. بم کل ا زمون براي همساني ا ورد. مهرايي زاده دروني p<۰/۰۰۱ زنان ا زمون فرم کوتاه نقش جنسي معنيدارند. %۹۹ اين مقياس را و مردان ضريب %۷۵ %۹۰ به دست و همکاران به منظور برا ورد پايايي بم و مو لفهه يا ا ن ضرايب ا لفاي کرونباخ ا نها را محاسبه نمودند. ضريب ا لفاي کرونباخ براي کل مقياس %۸۰ به دست ا مد که نشانگر سطح بالاي.(۱۵) هماهنگي دروني ا زمون ميباشد به منظور بررسي تطابق نقش و هويت جنسي از يك مصاحبه باليني نيمه سازمان يافته استفاده شد. سو الات اين مصاحبه پس از بررسيهاي مقدماتي در خصوص فاكتورهاي تا ثيرگذار در ايجاد رضايتمندي از نقش جنسي جديد و تطابق با ا ن توسط محققين ساخته شده و روايي صوري و محتواي ا ن مورد تاييد قرار گرفته است.

5 ۸۲ بررسي ميزان تطابق روش تحقيق و تحليل نتايج: روش تحقيق پيمايشي مقطعي در مقياس كوچك بوده است. ابتدا بيماران توسط يك روان شناس باليني مورد مصاحبة باليني به مدت دوتا سه ساعت قرار گرفتند و به دنبال ا ن پرسشنامههاي مربوطه در زمينه اعمال رواني- اجتماعي و نقش و ويژگيهاي جنسي شان تكميل شده است. دادهها نيز از تحليل و تجزيه قرارگرفت. يافتهها طريق روشهاي ا مار ميانگين سني اين افراد وضعيت مالي و ۲۵ خانوادگي ا نها در سال بود. توصيفي مورد همچنين حد متوسط قرار داشت. ميانگين وضعيت تحصيلي در ا نها ديپلم و اكثر ا نها مجرد بودند. بررسي اعمال رواني- اجتماعي: با توجه به نيمرخهاي ا زمون MMPI-I همه افراد نمونه در تمام برافراشتگيه يا مقياسها در محدودة نرمال بودند. ديده شدة فراتر از نرمال: يك نفر در مقياس هيپوکندريا ( Hs ) يك نفر در مقياس مانيا ( Ma ) يك نفر در مقياس سايکوپاتي.(Pd) بررسي نقش جنسيتي: براي بررسي نقش جنسيتي از تست نقش جنسيتي بم استفاده نموديم. ۹ هر نفر بيمار مرد به زن نقش جنسيتي زنانه و ۲ نفر ترنس زن به مرد نيز نقش جنسيتي مردانه کسب کرده بودند و بيمار ترنس زن به مرد سوم نقش دوگانه (زنانگي- مردانگي توا م) داشت. بررسي ويژگيه يا زنانگي- مردانگي: براي بررسي اين ويژگيها از مقياس و تست صفات جنسيتي بم استفاده شد. MF- MMPI-II بر اساس تست MF تمام ترنسه يا مرد به زن با هويت جديد زنانة خود کنار ا مده بودند بيا نکه لزوم ا کنش پذير باشند همچنين به حرفه و کارهاي زنانه علاقه نشان ميدادند. البته اين بدان معنا نيست که ا نها علاقهاي به مشاغل بيرون خانه نداشته باشند. در ضمن ۳ نفر از ا نان نيمرخ رواني "اسکارلت اهارا" را نشان دادند مبني بر اينکه علاوه بر تطابق با هويت جديد زنانة خود حالات اغراق ا ميز زنانه و حساسيت افراطي از خود نشان دادند. تمام ترنسه يا زن به مرد بر اساس تست MF همانند سازي قوي با نقشهاي مردانه نشان دادند سعي نمودهاند خود را بسيار مردانه نشان دهند در مورد مردانگي خود وسواسي و انعطاف ناپذير بودهاند اشتغال ذهني در مورد کليشهه يا مردانه داشتند اما در عين حال ع يل رغم ظاهر مردانه شان گرايشات زيبايي شناختي زنانه نيز از خود بروز دادند. نتايج تست بم نشان ميدهد که تمامي ترنسه يا زن به مرد صفات مردانگي- زنانگي را توا ما نشان دادهاند. در ترنسه يا مرد به زن نتايج تست بم به قرار زير است : ۳ نفر گرايشات و صفات زنانگي مردانگي توا م ۳ نفر گرايشات و صفات زنانة نرمال ۳ نفر گرايشات و صفات زنانگي افراطي - نيمرخ اسكارلت اهارا. نکتة قابل توجه اين است که ۳ بيماري که در تست MF نيمرخ اسکارلت اهارا نشان دادند در اين تست نيز گرايشات و صفات زنانگي افراطي از خود بروز دادند. بررسي رضايتمندي و تطابق نقش و هويت جنسي: براي بررسي اين دو ا يتم از مصاحبة باليني نيمه

6 دكتر ا ريا حجازي ۸۳ سازمان يافته استفاده شد. نتايج به ما نشان داد که تمامي گروه مورد نظر از تصميم خود رضايت داشته موردي از پشيماني مشاهده نشد. نتايج حاصل از مصاحبه در جدول پيشينه ي شغلي ) از زمان تغيير جنسيت تا اكنون) توانايي حمايت مالي از خود روابط بين فردي با دوستان و اعضاي خانواده رضايت از روابط بين فردي دسترسي به سيستم حمايتي ) اعم از خانواده دوستان نهادهاي اجتماعي ۱ اراي ه شده است. جدول ۱: نتايج حاصل از مصاحبه باليني تعداد (زن به مرد ( تعداد ) مرد به زن ( وضعيت موجود با ثبات ۲ ۲ تقريبا با ثبات ۱ ۱ تقربا بي ثبات ۰ ۰ بي ثبات ۶ ۰ مستقل از خانواده ۲ ۲ وابسته اما واجد مهارت شغلي ۷ ۱ وابسته و بدون مهارت شغلي ۰ ۰ كاملا وابسته ۰ ۰ از ابتدا تا اكنون با ثبات ۲ ۲ قبل از عمل مختل اخيرا با ثبات ۳ ۰ بعد از عمل مختل اخيرا رو به بهبود ۴ ۱ از ابتدا تا كنون مختل ۱ ۰ رضايت كامل ۶ ۳ رضايت تقريبي ۱ ۰ رضايت بسيار كم ۱ ۰ عدم رضايت ۱ ۰ قابل ملاحظه ۶ ۲ متوسط ۲ ۱ بسياركم ۱ ۰ و...) به هيچ وجه ۰ ۰ پذيرش همه ي اعضا ۴ ۳ عکس العمل متداول خانواده پذيرش اغلب اعضا ۲ ۰ عدم پذيرش اغلب اعضا ۱ ۰ عدم پذيرش همه ي اعضا ۲ ۰ قاطعيت در تصميم به عمل جراحي قبل از تغيير جنسيت عدم وجود شک و ترديد ۸ ۱ شک هاي موقت ولي پنهان ۱ ۱ شک هاي موقت ولي ا شکار ۰ ۰ ترديد هاي طولاني و ا شكار ۰ ۱ احساس شبيه بودن به جنسيت مخالف احساس زن / مرد بودن در تمام مواقع ۶ ۲ احساس زن / مرد بودن در بيشتر اوقات ۲ ۱

7 ý ĵ Ĭė ě Ĵī į ŜĨĬā ŜĨĬā ě ĩ į ŋħě Ĝ ě ĩ į Ĝ ě ž ŜĨĬā Ĵ ĭě ĩ į ī Ĝ ě ĩ į ĩ ā Ĝ ě Ō ŋ Ĵ ĩ į ōĉŋ ŜĨĬā Ý ð ŧī ś ĳ įŋ ĵ αĸφ ž ŋ ĳ į ŧī ś į ŋŋ Ĵ Φ į Ŋ Ĵī ĳ Ō Ð ð Ō ŋō ŋ ĩ į ĩ ā ý ě ĳ ĩ į ž Ŋ ě ĳ ŋ ŋ Ōō Ō ŋōë Ō ŋō Ā ĩ į Ėĕ ĳ ŋ Ŋ ė ĦĬā ĩ į ĖĬōį Ė ī ě ĸ. Ħ ĦĤ ī Ō į Ů ĮōĦ ŋ ŌĜė ōħ Ĭė Ė ħ ĦĬā ŋ Ĵ Ėă ŌĜė ė ŋħĥ ī ī ĭ į Ŋ ě ĖĈħ lī ĮŌ Ħ įō Ėă Ėă Ė ĝ ĭ į ě ª ō Ĵ ĵ ă Ħ ōē ŋ ě ī Ō ĭ ĕ Ėă Ŋ Ė ĕ Ō ĭ ě Ĵ Ĩlī ĭ Ĝ ĮŌ ĭ αį ō ĕ Φ ŧī ă Ĝ ĭ į ª ŌĜ öį ī ĭ Ĝ Ĝ Ĭė Ė ĕ ŌĮŌ Ĵă. ŋφ į ĭ Ō ŋ Ĵ Āį ĭ Ĭō ĭ ŜĬė ě ŋαř ě) (ĭ ŜĬė ě ĮėĜś Ā ōā ŋ Ĵ Ŋ αō Āį. Ĵ ě ĭ Ĝ ŌĜė ī ĭ ă ōř ŧī ă lį ōį ĭ ī Ė ħ öį. ĭ Ĭ ōŋ Ĵ Ō Ĝė ě Ā įħī ś Ĝ l ĩ ā ) Ð(īŋ ĵ Ō Īĸī Ĝī ėŋ Ė Ĝ ă ĕ ĭ Ĝ ŋ Ė ī ĖĨĬ ĭ ī ĭ ě ī Ėă ĵěŧā Ĵī ōį Ō ĮŌ Āį ĮŌ ĴŮ ŋħě ė į Ėś ĮĪė ō Ħ ĝ ŋ Ĵ ĖįĜαĴ ŌĜė Ō ĖĈħ lī ě ŋ Ĵ Į Ō ŋαĵė ĕ ĭ Ĝ Ĵī ě Ĭ Ō Ř ś: ( ŋ Ĉ ŋį ī ĦĬā ĖŮ Φ ĭ ě ĩě Ėă Ů ª ō Ĵ ªÐ( ĕ ĮŌ ōē ōħ Ĉĕ ŋ Ŋ ĦĬā ĩ Ŧ ě ª ė ĕ ĖŸ į Ÿ ŋī Ĭ - Ŋ ĕ Φ Ėă Ÿ -ĭ / īĵ Ĝ ĂŌ ė Ĝ į Ÿ ō Ĝ ĴĈī ĩ Φ ĸĴ ě ōį ŋĕ ă ī ĭ ī Ŋ ĩ Ŧ بررسي ميزان تطابق احساس زن / مرد بودن در نيمي اوقات ۰ ۰ احساس زن / مرد بودن گاهي اوقات ۱ ۰ ۸۴ جنسيت شريک جنسي بمينازيسنررسي تنها غير هم جنس ۸ ۳ هر دو جنس به طور غالب غير هم جنس ۰ ۰ هر دو جنس به طور غالب هم جنس ۰ ۰ عدم وجود شريک جنسي ۱ ۰ تطابقنقشوهويتج كسسنرتراميبسلاو ۱۲

8 ي م دكتر ا ريا حجازي ۸۵ اول درمان است و چه بسا بعد از عمل مشكلات بيشتري براي فرد به وجود ا يد لذا مراقبتهاي رواني اجتماعي بعد عمل جراحي براي اين بيماران ضروري خواهد بود تا اثر بخشي عمل جراحي را هر چه بيشتر نمايان سازد ۳) عمل جراحي موفقيتا ميز از نظر عملكرد طبيعي اندام تناسلي ۴) نبود بيماريهاي رواني همراه ۵) داشتن شريك جنسي رضايتمندي از زندگي جنسي و روابط بين فردي (داشتن شريك جنسي از اين جهت داراي اهميت است كه هويت جنسي جديد بيمار توسط فرد ديگري - شريك جنسي- تاي يد وكام لا پذيرفته ميشود و به او در داشتن نقش جديد كمك ميكند) ۶) وضعيت اقتصادي مناسب و درا مد كافي ۷) پذيرش اعضاء خانواده و سيستم حمايتي مناسب. بر اساس مصاحبه صورت گرفته با افراد مورد بررسي مشخص شد كه عوامل فوق در تطابق ا نها با هويت جنسي جديدشان نقش مهمي داشته و روند بهبود ا نها را سرعت بخشيده است. (اطلاعات دقيقتر در جدول ۱ مندرج شده است). از سوي ديگر نتايج حاصل از اين تحقيق تاييدگر نتايج بدست ا مده از تحقيقات اخير گروه ملال جنسي هري بنجامين است (۱۶) كه منجر به طراحي يك سري استانداردهاي بينالمللي شده و در ا ن به لزوم گذراندن مرحله زندگي در نقش مقابل و روان درماني تاكيد شده است. اين استانداردها اولين بار در سال ۱۹۷۹ تهيه شد. و بعدها چندين بار در سالهاي ۱۹۹۸ ۱۹۹۰/۱۹۸۱/۱۹۸۰/ مورد تجديد نظر قرار گرفت. ششمين و ا خرين نسخه ا ن مربوط به سال ۲۰۰۱ است كه در اين مقاله به ا ن اشاره شد. بعد از انجام اولين عمل جراحي در دنيا تحقيقات زيادي در باب بررسي اثربخشي اين شيوه صورت گرفت. در يک فراتحليل که بر روي مطالعات سالهاي ۱۹۶۱ تا ۱۹۹۱ انجام شد مشکل عمده اين مطالعات نمونه کم و متدولوژي متفاوت در اجرا و بررسي نتايج بود. اما در اغلب ا نها بررسي رضايت بعد از عمل بر اساس ملاکهاي عيني از قبيل: شغل و درا مد بود که از نظر ما چنين بهبودهايي درماني باشد (۱۷). تواند ثانويه بر اهداف عمده يع ين کاهش يا حل مشکل نارضايتي جنسي در عين حال تحقيقات با درصدهاي متفاوتي اثربخشي اين شيوه را نشان ميدهند و در مواردي که پشيماني تشخيصه يا و بازگشتي ديده ميشود با دقت در افتراقي زندگي واقعي بطور کامل در قالب نقش مقابل و انجام عمل جراحي با کيفيت ميتوان اين مشکلات را بر طرف کرد. نتيجهگيري نتايج تحقيق ما نيز همسان با نتايج ساير تحقيقات تا حدودي اثر بخشي اين شيوه را نشان ميدهد.ا نچه مسلم است اين است كه درجامعه ما با وجود نگرشهاي منفي در باب افراد مبتلا به اختلالات جنسي خصوص ا افراد ترنس سكسوال و عدم وجود بستر سازي مناسب فرهنگي و اجتماعي اغلب اين بيماران داراي وضعيت نابساماني هستند و نبود مراقبتهاي رواني - اجتماعي و حمايتهاي خانوادگي شانس بهبود فرد را بعد عمل جراحي تغيير جنسيت بسياركم ميكند. بر اين اساس عمل جراحي تغييرجنسيت به تنهايي کافي نبوده و لزوم روان درماني و مشاورههاي اجتماعي براي درمان قطعي اين بيماران همواره احساس ميشود. از ا نجا که منطق ا و عم لا امکان انجام يک ا زمايش و پژوهش کنترل شده به صورت انتساب تصادفي عدهاي

9 زي( ي م ي م ۸۶ بررسي ميزان تطابق بيمار به گروه روان درماني و عدهاي به گروه تحت عمل همراه با پيگيري بعدي امکانپذير نيست تنها ميتوان به ميزان سازگاري افراد با نقش جديد اکتفا کرد. اما در روان سنجي ابزار خاصي جهت سنجش ترنسسکسواليسم وجود ندارد و دادهها عمدت ا مبتني بر اظهارات خود مراجع بوده (اغلب سوگيرانه بسيار سخت و زمان بر است. باشد) و روند تشخيصي به دليل اينگونه محدوديتها که در تمامي تحقيقات انجام شده بر روي بيماران ترنس سکسوال وجود دارد و شرايط خاص فرهنگي ايران که در همکاري بيماران تغيير جنسيت داده تا ثيرگذار بوده است نتايج حاصل از اين مطالعه قابليت تعميم بالايي براي نمونهه يا مشابه نخواهد داشت. به هر حال اين شيوه نوش دارو و شفادهنده هر دردي نيست و روان درماني گاهي در جهت سازگاري با نقش مقابل و يا ا مادگي فرد قبل از عمل لازم است. ا نچه مسلم است اينکه امروزه نگاه تک بعدي س ي)ت به بيماري جايگاه چنداني ندارد. اساس ا مفهوم بيماري در ارتباط با موجودي به نام انسان که داراي ابعاد مختلف رواني اجتماعي بيولوژيکي و روحاني است و در يک نظام سيستميک زندگي کند نمود متفاوتي پيدا مييابد و در اين ميان فرهنگ بر ا سيب شناسي رواني اثر ميگذارد. با شناخت اثر متمايزي که فرهنگ در حيطهه يا تعريف نابهنجاري و بيماري روان پزشکي طبقهبندي بيماريها اپيدميولوژي و سبب شناسي تظاهر باليني و سير بيماري ارزيا يب درمان و خدمات سلامت رواني ميگذارد ميتوانيم تصميمگيريه يا بهتري در حيطه اختلال هويت جنسي و ترنس سکسواليسم داشته باشيم که با شرايط کنوني جامعه ما سازگاري و انطباق بيشتري دارد. محدوديت عمدة اين تحقيق حجم کم نمونه است که عمدت ا بدليل عدم همکاري اين بيماران است. مطالعه بر روي ۱۲ بيمار ترنس كه چندين سال از تغيير جنسيت ا نها گذشته و اغلب ا نها زندگي جديد با هويت و نام جديد شروع نمودهاند در بافت جامعة ما كاري بس دشوار بود كه به دليل ارتباط مو لفين مقاله با يكي از جراحان تغيير جنسيت و سابقة اين گروه در برگزاري همايش علمي دانشجويي در اين رابطه ميسر شد. ساير صورت موردي ندارد. مسلم ا مطالعات موجود در كشور بوده اين محدوديت نيز اغلب به و تحقيقي با حجم مشابه وجود تعميم نتايج را با مشكل مواجه ميكند اما از اهميت مطالعات موردي و سري نميكاهد. همچنين شرايط مساعد ا زمودنيها پس از عمل خود يكي از عوامل مهم همكاري ا نها بوده است كه در سوگيري نتايج مو ثر خواهد بود. بسياري از افراد تغيير جنسيت داده كه شرايط نامساعد اجتماعي و اقتصادي و يا جسمي و رواني داشتند حاضر به همكاري با ما نبودند. تشكر و قدرداني.

10 دكتر ا ريا حجازي ۸۷ References 1. Raeesi F, Nasehi A. Gender Identity Disorder. Seda public, 1383:15. pp Kaplan H, Sadock B. Synopsis of Psychiatry and Behavioral Sciences Clinical Psychiatry. Shahr Ab, p Sadock B, Sadock V. Comprehensive Textbook of Psychiatry, (8th ed): Castello T. Abnormal psychology. Madavi, 1373: pp Khodayari Fard M, Reza Monamadi M, Abedini Y. Cognitive Behavioral Therapy with emphasis on Spiritual Therapy in Treatment of Transsexualism: case study. Andishe va rafter, 1382; 9: Talebian Sarif J, Noie Z, Amirpoor L, Mostafavi S, Razaghian M. A Survay of Gender Identity Disorder. Thesis of Graduate, Ferdowsi uni, 1385: Meyer W, Bockting O. the standards of care (SOC) for gender identity disorders (6th ed). Harry Benjamin international Gender Dysphoria Association: 1989: pp Moshtagh N. Are there only two Genders?. Baztab Danesh a journal of Cognition, Brain and Behavior, 2007; 1: pp Gooren L, Cohen-kettenis P. Transsexualism: A Review of etiology, diagnosis and treatment. Psychosomatic Research, 1999; 46: pp , Cohen-kettenis P, Yolundal M, Stephanie H, Peggy T. Adolescent With gender identity disorder who were accepted or rejected for sex reassignment surgery-a prospective follow up study. American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 2001; 40: pp Peggy T, Cohen-kettenis P, Stephanie H, VanGoozen M. Sex Reassignment of Adolescent Transsexuals a Follow up study. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry. 1997; 36: pp Hashemian K. Abnormal Psychology and Modern Life. Alzahra. 1376; p: Attar H. Rasoulian M. First Diagnosis of Gender Identity Disorder: case report. Andishe va rafter, 1382; 9: pp Sharefi, Nekkho M. MMPI interpretation. Sokhan (2 ed. 1378: p Mehrabi Zade M, Ali Akbari Dehkordi M, Najarian B, Shahnoo yeilagh M, Shokrkon H. Identify and Comparison the nine Gender Type of ahvaz women and their Husbands in psychological health and intelligence. Journal of Chamran university, 1385; 13: Stephen B. Levine S, Brown G, Coleman E, Cohen-Kettenis P, Hage J. et al. the standards of care (soc) for gender identity disorders (6ed). International Journal of Transgenderisms, 2001: 5: pp